Onderzoek bij gedetineerden: meer empathie na zeven dagen Naikan

Hoe kan dat, veranderen in zeven dagen? En, waarom zou je willen veranderen?

Het is wetenschappellijk aangetoond dat mindfulness en de daarop gebaseerde ACT therapie helpen bij stress en bij het leren leven met pijn.

Mindfulness is een effect waarover wij vooral geleerd hebben via een aantal Oosterse meditatietechnieken, maar dat nu in het Westen ook in allerlei niet-religieuze contexten aangewend wordt.  

Naikan heeft roots in dezelfde Oosterse traditie als mindfulness.

Het oorspronkelijk streven achter de oude Oosterse meditatieve praktijken is een streven naar verlossing en verlichting (Satori, Insight, Nirwana, etc.)  

Vanuit een zoektocht om wegen te vinden naar een leven met minder lijden vonden de Oosterse tradities een antwoord in "anders leren denken."   ACT therapie en mindfulness zitten ook op dat zelfde spoor.

In Oosterse meditatietradities leerde men onder andere dat er een omslag in het denken kon gebeuren wanneer iemand een ingrijpende mentale ervaring doormaakte.  In Zen gaat dat bijvoorbeeld over ingrijpende ervaringen van doorleefd inzicht, Satori.  Voor de positieve effecten van ACT therapie en van mindfulness zijn die ingrijpende ervaringen echter geen noodzaak.

Naikan heeft zijn roots in dat zelfde verlangen naar verlossing en verlichting, en meer concreet in een bepaalde Boeddhistische praktijk die naar dat soort topervaringen moest leiden.  Die topervaring is echter geen noodzaak en het is niet het enige wat Naikan voor jou kan betekenen.  Maar het kan een Naikan-beoefenaar overkomen dat hij verrast wordt door een ervaring van onbeschrijfelijke vreugde, in de lijn van wat voor de "uitvinder" van Naikan de aanleiding gevormd heeft om Naikan te ontwikkelen als methode. 

Yoshimoto Ishin

Op 12 november 1937 beleefde Ishin Yoshimoto na vier dagen intense meditatie volgens de methode die "mishirabe" genoemd wordt een heel intense ervaring van vreugde.  En die ervaring van onbeschrijfelijke vreugde aan alle mensen kunnen aanbieden, dat was de oorspronkelijke bedoeling van Mr. Yoshimoto Ishin, de “uitvinder” van Naikan.

In de loop van de ontwikkeling en verbreiding van zijn methode stelde hij vast dat mensen op zeven dagen tijd met Naikan een grote ontwikkelingssprong kunnen maken, ook al hebben ze niet noodzakelijk die intense Satori-ervaring meegemaakt.  

Zoals andere meditatiepraktijken biedt Naikan dus de mogelijkheid van deze zogenaamde “verlichtingservaring,”  maar dat is geen voorwaarde, en ook zonder die speciale ervaring heeft Naikan het effect dat je er als mens beter uitkomt, gelukkiger, meer sociaal, meer mededogend. 

Hoe doet Naikan dat?

Naikan is zo eerlijk mogelijk terugblikken naar alle gebeurtenissen die zich tussen jezelf en belangrijke anderen in jouw leven afgespeeld hebben.  Heel jouw verhaal.

Jouw Naikan en mijn Naikan zullen dus noodzakelijk inhoudelijk verschillend zijn.

Jij en ik hadden in ons leven een andere moeder en vader, andere – of geen – broers en zussen, ooms, tantes, leraars, dokters, vrienden en vriendinnen, buren, collega's, mentors, priesterfiguren, managers, kinderen, kleinkinderen, enzovoort.

Binnen dat eigen verhaal werkt Naikan met drie vragen, met uitsluiting van de mogelijke vierde vraag.

Weten hoe je geleefd hebt is weten wie je bent

Als je bezig bent met de drie vragen zonder tijd of aandacht te gunnen aan de “vierde vraag”, dan is de kans groot dat je ontdekt dat je boekhouding niet in balans is. 

Veel deelnemers aan een Naikanweek stellen dan vast dat ze tot op vandaag veel aspecten van hun leven opgesmukt beleefd hebben, door de derde vraag buiten hun vizier te houden en integendeel in te zoomen op de vierde vraag.  Op TV  zien we dit geïllustreerd in heel veel verhalen die vooral met de vierde vraag te maken hebben.

Naikan, pijnlijke momenten en vreugde

Als je Naikan beoefent kan de derde vraag heel pijnlijk zijn. Op die ogenblikken is Naikan niet “soft”.  Als ik hierover spreek met vrienden, vragen ze mij of je hier niet depressief  van wordt.  

Nee, en de reden zit in het volgende :
Ondanks alles wat je in het verleden mispeuterde, ben je altijd al gedragen geweest door mensen die je veel gegeven hebben.  Als je door niemand zou gedragen en gesteund geweest zijn, dan zou je nu niet hier zijn.

In Naikan heb je bij de eerste vraag kunnen tellen hoeveel keren iemand (je moeder waarschijnlijk) je gewassen heeft, je gevoed en proper aangekleed heeft.  
En heb je geteld hoeveel uren je vader gewerkt heeft om het geld te verdienen dat nodig was om jou groot te brengen.
In het terugkijken aan de hand van de eerste vraag van Naikan heb je gezien hoe mensen naar je geluisterd hebben, je hebben laten lachen en spelen, je getroost hebben bij verdriet en pijn, je zakgeld gegeven hebben, je studiegeld en levensonderhoud betaald hebben.  Hoe mensen een kamer voor je gebouwd hebben, kilometers voor je gereden hebben, en geprobeerd hebben om voor jou een thuis te zijn.  Hier zit grote vreugde verborgen.

Zeven dagen  doorbrengen met de waarheid van jouw hele verhaal is helend

De verandering in zeven dagen Naikan komt hieruit voort: je verwerft een realistischer beeld van jezelf en van de andere personen.  Je krijgt een beter en sterker besef van het belang van jouw eigen verantwoordelijkheid, en je beleeft en herleeft dankbaarheid voor het gekregen leven en voor alle liefde tot op vandaag.  Dit is helend.  Dit maakt dat mensen veranderen. 

In Naikan en zijn uitwerking zit grote vreugde verborgen. Laat al dat moois niet in de kelder liggen. Je leeft maar één keer, en er is maar één persoon die via de Naikanvragen zal vinden wat jij er zal vinden.  Dat ben jij zelf.