Een vrouw deed Naikan over haar schoonvader

 幸福ニュース 359号より舅に対する内観© Shinko Oyama

In een boek dat mijn oudere zus mij aangeraden had las ik over Naikan, maar ik had er een eigenaardig gevoel bij, zo van: begrijp ik het nu of begrijp ik het niet?  Maar ik was wel geïnteresseerd.

In de maand mei had ik ontslag genomen op het werk omdat ik wat problemen had met mijn gezondheid, en ook omdat ik wilde bevrijd zijn van het jachtige leven.　Ik was in die periode ook net over mezelf beginnen nadenken, me afvragend waarom ik toch telkens zo diep neerslachtig werd. En omdat ik zonder werk thuis zittend meer en meer begon te piekeren en mensenschuw werd, heb ik toen toch maar beslist om Naikan te gaan doen.

In de Rengein tempel aangekomen begon ik me onmiddellijk af te vragen wat ik hier deed, en waarom ik hier nu naartoe gekomen was. Ik had nochtans zelf de beslissing genomen om naar hier te komen. Dat getwijfel duurde zo tot de derde dag. Hoeveel ik ook Naikan probeerde te doen, ik kon me niets herinneren van wat mijn moeder voor mij zou gedaan hebben. Ik vond wel een of twee feiten, en ik vertelde die zaken wel tijdens het gesprek met de begeleider, maar eigenlijk voelde het binnen in mezelf helemaal niet aan alsof ik iets van haar ontvangen had.

Ik heb een hele week nagedacht, maar er zijn in die week maar heel weinig momenten geweest waarin ik me echt kon concentreren. Ik had hoofdpijn en last van mijn rug en ik wilde eigenlijk niets liever dan wegvluchten.

Ik was bovendien van mening dat ik al lang dankbaar was tegenover mijn vader en moeder, en dat ik het toch allemaal al wist, en dat maakte dat ik niet dieper ging in mijn herinneringen.

Hetzelfde gold voor mijn man. Ik was hem al dankbaar, en er kwamen niet zo gemakkelijk concrete nieuwe zaken aan het daglicht. En dat was niet het enige. Ik herinnerde mij dat hij in de tweede helft van de tijd sinds ons huwelijk tot vandaag wel goed was voor mij, maar in de periode da

arvoor had hij me helemaal niet geholpen, en ik had helemaal alleen moeten zorgen voor de opvoeding van de kinderen, de zorg voor het huis en voor onze ouders.

Wat mijn schoonvader betreft had ik geen zin om Naikan te doen, en ik voelde eerder een weigering om herinneringen op te rakelen. Waarom was ik toch hier naartoe gekomen?  Maar de woorden die ik tot mijn schoonmoeder gesproken had: "Als dat zo verder gaat met mij zal ik bij de verzorging van mijn schoonvader wanneer ik ooit zijn incontinentieluier moet verversen nog eens een goede mep op zijn billen geven," die woorden gaven me als het ware een duw in de rug om toch maar door te doen.

Zoals verwacht was het voor mij heel erg lastig om terug te denken aan de jaren waarin het cruciaal probleem met mijn schoonvader zich voorgedaan had. Ik kon me de gelaatsuitdrukkingen, de toon van de stem, en die manier van doen heel gedetailleerd voor ogen halen. Heel moeilijke momenten van het verleden werden terug opgehaald en dat was voor mij werkelijk heel hard. Inhoudelijk vond ik wel een paar zaken die mijn schoonvader voor mij gedaan had, maar de gedachte dat hij het leuk vond om te doen wat hij mij aangedaan heeft klonk ook door in mijn gesprekken met de begeleider.

Ook na de Naikan over mijn schoonvader bleef ik onverzoenlijke vijandigheid voelen. Ik kon mijn tranen niet bedwingen. Het gevoel dat alles zo verkeerd gegaan was door de schuld van mijn schoonvader was in die eerste dagen Naikan heel sterk, en ik dacht zelfs dat Naikan op die manier voor mij juist een tegenovergestelde uitwerking zou hebben.

Ik vroeg me af of het aan mij lag omdat ik me niet genoeg openstelde, of omdat ik Naikan deed op een verkeerde manier. Of was het inderdaad toch een onmogelijke opgave om Naikan te doen over mijn schoonvader?  Tijdens een gesprek met de begeleider hielpen zijn woorden mij wel : "Het verleden kan je niet veranderen. Laat dat verleden hier achter en ga verder."  Ik kreeg na die woorden wat meer adem, en kwam daarna wat meer tot rust.

Tegenover mijn schoonmoeder was ik wel dankbaar, maar ook wanneer ik tijdens de gesprekken rapporteerde over wat mijn schoonmoeder voor mij gedaan had verliet de gedachte mij niet dat die ongelukkige toestand door haar schuld zo lang had kunnen blijven voortduren, omdat zij nooit een gesprek met mijn schoonvader aangegaan was om hem aan te spreken over zijn gedrag.

Betreffende mijn kinderen kon ik mij met openheid en in eerlijkheid uitdrukken. Ik herinnerde me hun kinderlijke gebaren en dacht daar vol liefde aan terug. Ik heb bij die gelegenheid voor de allereerste keer nagedacht over het feit dat ik zo sterk verwikkeld was in de strijd tegen mijn schoonvader dat ik in die tijd mezelf niet in de hand had, en dat dit alles wel invloed gehad had op de kinderen. Ik schrok van die gedachte, en had naar hen toe heel veel spijt hierover.

Bij de tweede beurt Naikan over mijn schoonvader was het - je kon niets anders verwachten - weer heel hard voor mij. Ik kon mezelf er niet toe brengen om hem te vergeven, maar ik kon wel een beetje meer tot rust komen en de gedachte toelaten dat er niets te bedenken was dat de gang van zaken toen had kunnen tegenhouden of veranderen. Ik kon ook wel erkennen dat hij ondanks zijn kwaadheid tegenover mij toch ook heel dikwijls lief geweest was voor de kinderen.

Naar mijn schoonmoeder toe bedacht ik ook dat er heel veel aspecten van haar houding waren die tegen mijn zin waren, maar dat de situatie zo moeilijk geworden was omdat ik zelf haar altijd vroeg om dingen zus of zo te doen. En ook dat veel van die conflicten eigenlijk helemaal niet belangrijk waren en best wel hadden kunnen opgelost worden indien ik er haar even over aangesproken had. Ik kwam ook tot het inzicht dat mijn schoonmoeder mij ondanks alles altijd goed is blijven behandelen en me met zachtheid is blijven aanspreken, zoals zij van in het begin altijd gedaan had.

Tegenover mijn man had ik tijdens de eerste beurt Naikan gedacht dat hij wel vriendelijk voor mij was maar dat ik niet op hem kon rekenen. Maar bij de tweede periode Naikan over hem merkte ik op dat hij mij altijd alle vrijheid gegeven had om te doen wat ik doen wou, en ik voelde echt dankbaarheid tegenover hem.

Wat betreft mijn collega's van op het werk ontdekte ik dat ik tegenover een collega waar ik het heel moeilijk mee had zélf ook zaken gedaan had waarvan ik nu denk dat ze eigenlijk niet kunnen. Ik merkte ook dat het feit dat die persoon daar toen was voor mij in feite een gelegenheid geschapen heeft om zelf als mens bij te leren.

Echte Naikan heb ik waarschijnlijk slechts gedurende de laatste twee dagen gedaan. Maar nu voel ik me echt opgelucht.

Ik voel nu spijt en schuld omdat ik zelf al die tijd zo koppig en zo weerbarstig vasthoudend ingesteld was, en omdat ik daardoor iedereen zoveel last berokkend heb.

Van nu af wil ik met minder spanning door het leven gaan, en eerlijk mezelf aan de andere mensen tonen zoals ik ben. En wanneer er eens iets is wil ik de toverspreuk "Dank u"  gebruiken en mijn leven op een leuke manier leven.
Hartelijk dank voor de begeleiding tijdens deze week.